Hoe kun je erfbelasting zo laag mogelijk houden?

Niemand betaalt graag belasting, zeker niet over het vermogen dat je al een leven lang hebt opgebouwd. Toch krijgen veel gezinnen vroeg of laat te maken met erfbelasting (vroeger “successierecht”). Gelukkig zijn er manieren om die belastingdruk zo laag mogelijk te houden.

Hieronder leggen we de belangrijkste mogelijkheden uit, mét voorbeelden.

1. Wettelijke verdeling: alles naar de langstlevende

Wanneer één ouder overlijdt, krijgt de langstlevende partner automatisch alle bezittingen en schulden. De kinderen krijgen in dat geval een vordering op papier: hun erfdeel wordt pas opeisbaar bij overlijden van de langstlevende.

Voorbeeld:

• Vader overlijdt, vermogen: €600.000.

• Moeder + 2 kinderen = ieder erfdeel €200.000.

• Moeder krijgt alles in handen.

• De kinderen hebben ieder een vordering van €200.000 op moeder.

Voor de erfbelasting geldt: moeder erft €600.000, maar de vorderingen van de kinderen (€400.000) tellen als schuld. Moeder betaalt dus erfbelasting over slechts €200.000.
En door de hoge partnervrijstelling (meer dan €700.000 in 2025) hoeft moeder meestal helemaal niets te betalen.

Pas bij haar overlijden wordt erfbelasting geheven, over haar resterende vermogen min de schulden (de kindsdelen).

2. Rente op de kindsdelen

In veel testamenten staat dat de vorderingen van de kinderen rente opbouwen. Daardoor groeit hun erfdeel in waarde en wordt de uiteindelijke erfenis van moeder lager belast.

Voorbeeld:

• Kind krijgt bij vaders overlijden een vordering van €200.000.

• Met 6% rente groeit dit in 15 jaar naar bijna €480.000.

• Bij overlijden van moeder wordt die €480.000 als schuld afgetrokken van haar nalatenschap.

Nadeel: die hogere vordering telt wél mee bij de erfbelasting voor het kind. Dus de belasting kan uiteindelijk juist hoger uitvallen.

3. Afkoop of uitbetaling bij het eerste overlijden

Soms worden de kindsdelen direct uitgekeerd of “afgekocht”. Dan betalen de kinderen meteen erfbelasting over hun erfdeel.
Gevolg: later bij overlijden van moeder wordt dit deel niet nog eens belast.

Voorbeeld:

• Vader laat €300.000 na, 2 kinderen en moeder.

• Ieder erfdeel = €100.000.

• Kinderen krijgen direct hun €100.000 uitbetaald.

• Ze betalen daarover erfbelasting (na vrijstelling).

• Bij overlijden van moeder telt dit vermogen niet meer mee.

Dit kan aantrekkelijk zijn als moeder voldoende vermogen heeft om de uitbetaling te doen.

4. Schenken bij leven

Een veelgebruikte manier om erfbelasting te beperken is schenken tijdens leven.

• Jaarlijks kan een ouder ruim €6.600 belastingvrij schenken per kind (2025).

• Voor bepaalde schenkingen (bijvoorbeeld voor een woning) gelden hogere vrijstellingen.

Door tijdig te schenken, verklein je het vermogen waarover later erfbelasting moet worden betaald.

5. Gebruikmaken van vrijstellingen

• Partner: vrijstelling ruim €700.000 (2025).

• Kinderen: vrijstelling €25.187 per kind (2025).

• Kleinkinderen: vrijstelling €1.508.

Door de verdeling slim in te richten kan veel vermogen vrij van erfbelasting worden overgedragen.

Conclusie

Erfbelasting helemaal vermijden lukt meestal niet, maar met een goed plan kun je de rekening flink verlagen.

• Wettelijke verdeling en de hoge partnervrijstelling zorgen vaak dat bij het eerste overlijden nauwelijks erfbelasting wordt betaald.

• Met rente op kindsdelen, afkoop of schenken bij leven kun je de uiteindelijke heffing sturen.

Wil je precies weten wat in jouw situatie het gunstigst is? Dan is het verstandig om je testament en vermogenspositie eens door een notaris of estate planner te laten bekijken.